Στις 24 Δεκεμβρίου 2024 τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης με τίτλο: «Αντιμετώπιση νέων μορφών βίας κατά των γυναικών –Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1385 – Πρόσθετες ρυθμίσεις στον νόμο περί ενδοοικογενειακής βίας –Αναδιοργάνωση των ιατροδικαστικών υπηρεσιών –Ενίσχυση της λειτουργίας της Eurojust- Μέτρα για την προστασία των ανηλίκων και την καταπολέμηση της εγκληματικότητας στον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας – Δικονομικές διατάξεις αρμοδιότητας των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων και άλλες ρυθμίσεις».
Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ένωσης Ασκούμενων και Νέων Δικηγόρων Αθηνών επισημαίνει τα εξής:
Προαπαιτούμενο μιας ευνομούμενης κοινωνίας, η οποία προστατεύει αποτελεσματικά τα θύματα εγκληματικών πράξεων και ταυτόχρονα παρέχει εχέγγυα για την δικαιοπροληπτική, και άρα αποτελεσματική, τιμωρία των παραβατών, είναι η σωστή λειτουργία του κράτους δικαίου και των θεσμών του.
Ως τέτοιος αφετηριακός θεσμός, η νομοπαρασκευαστική διαδικασία, οφείλει μεν να συμπορεύεται με τις κοινωνικές ανάγκες έχει, ωστόσο, χρέος να σέβεται την επιστήμη, να τηρεί τους κανόνες καλής νομοθέτησης, να μην ενεργοποιείται με τρόπο φωτογραφικό και τιμωρητικό και, προπάντων, να μην χρησιμοποιείται ως μέσο ικανοποίησης του λαϊκού περί δικαίου αισθήματος.
Υπό το ανωτέρω πλαίσιο, η Ένωση εκφράζει την έντονη ανησυχία της αναφορικά με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου για τις αλλαγές στον ΠΚ, ΚΠΔ και το νόμο 3500/2006 για την ενδοοικογενειακή βία. Οι διατάξεις του προταθέντος σχεδίου νόμου παραβιάζουν κατάφωρα θεμελιώδεις αρχές του ποινικού δικαίου και μαρτυρούν δικαιοκρατική οπισθοδρόμηση.
Συγκεκριμένα, η Ένωση Ασκούμενων και Νέων Δικηγόρων Αθηνών θεωρεί ιδιαιτέρως προβληματικό, εκτός των υπολοίπων, το περιεχόμενο των άρθρων 14,15,19 του νομοσχεδίου, με τα οποία, όλως επιγραμματικά, για τα εγκλήματα του νόμου της ενδοοικογενειακής βίας προτείνεται η απαγόρευση μετατροπής και αναστολής της ποινής και ανασταλτικού αποτελέσματος στην έφεση, η δυνατότητα επιβολής προσωρινής κράτησης για πλημμελήματα που τιμωρούνται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους, η διατήρηση της κράτησης σε περίπτωση αναβολής εκδίκασης αυτόφωρων πλημμελημάτων. Επιπλέον, το περιεχόμενο του άρθρου 37 με το οποίο προτείνεται η τροποποίηση του ΚΠΔ και η υποχρεωτική αντικατάσταση των περιοριστικών όρων με προσωρινή κράτηση σε περίπτωση ασκήσεως νέας ποινικής δίωξης για συγκεκριμένα εγκλήματα, καθώς και των άρθρων 25,26,30, με τα οποία προτείνεται η τροποποίηση του ΠΚ και η αυστηρότερη ποινική μεταχείριση των ανηλίκων, των προσώπων που έχουν την επιμέλεια τους καθώς και των νεαρών ενηλίκων δραστών.
Μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα το Υπουργείο Δικαιοσύνης προβαίνει σε μια ακόμα μία τροποποίηση της ποινικής νομοθεσίας (οράτε τον πρόσφατο Ν.5090/2024 ο οποίος τροποποίησε εκτεταμένα τόσο τον ΠΚ – ΚΠΔ όσο και τον Ν.3500/2006) δίχως τη σύσταση νομοπαρασκευαστικών επιτροπών. Με την πρακτική του αυτή αγνοεί ότι η ποσοτική υπεραπαραγωγή νομοθετικού έργου και οι συνεχείς αλλαγές στα ποινικά νομοθετήματα δημιουργούν ανασφάλεια δικαίου και δεν επιδρούν αποτελεσματικά στην αποτροπή της εγκληματικότητας. Η απουσία δε της επστημονικής επεξεργασίας του προτεινόμενου νομοθετήματος έχει ως αποτέλεσμα, πλην των ανωτέρω νομοθετικών αστοχιών, την κακότεχνη και αναποτελεσματική ενσωμάτωση της Οδηγίας 2024/1385 της Ε.Ε με αποτέλεσμα να μην ενσωματώνεται το πνεύμα της οδηγίας.
Για τους παραπάνω λόγους το ΔΣ της ΕΑΝΔΑ εκφράζει την επιφύλαξή του για τις επικείμενες αλλαγές στην ποινική νομοθεσία. Υπογραμμίζει δε την ανάγκη για ουσιαστική εφαρμογή των κανόνων καλής νομοθέτησης μέσω της ορθής σύστασης των νομοπαρασκευαστικών επιτροπών και της συμμετοχής εκπροσώπων από όλους τους αρμόδιους φορείς, ιδίως την επιστημονική κοινότητα. Άλλως, καθίσταται επικίνδυνη η θέση σε εφαρμογή διατάξεων που έχουν άμεσα και σοβαρά αποτελέσματα για κάθε πολίτη.
ΓΙΑ ΤΟ ΔΣ ΤΗΣ ΕΑΝΔΑ
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΣΤΕΛΙΟΣ ΒΟΥΚΟΥΝΑΣ
Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΑΡΧΟΣ